Kafedra haqida sahifasi

O‘ZBEK TILSHUNOSLIGI KAFEDRASI

Kafedra mudiri: Saidov O‘lmas Raxmatovich,

Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti kengashining 2018-yil 27-avgustda qabul qilingan 1-sonli qaroriga muvofiq “Tarix va tillar” fakulteti “Tillar” kafedrasi tarkibidan alohida “O‘zbek tili va adabiyoti” kafedrasi boʻlib ajralib chiqdi va faoliyat koʻrsata boshladi. Institut kengashining 2021-yil 23-avgustdagi 1-sonli qarori bilan “O‘zbek tili va adabiyoti” kafedrasi tarkibidan “O‘zbek tilshunosligi” kafedrasi sifatida ajralib chiqdi. Kafedra professor-oʻqituvchilari tegishli fanlardan dars berish bilan bir qatorda turli mavzularda ilmiy-tadqiqot ishlarini ham olib borishmoqda.

“O‘zbek tilshunosligi” kafedrasi Chirchiq davlat pedagogika instituti “Gumanitar fanlar” fakulteti tarkibiga kiradi.

Hozirgi vaqtda kafedrada 16 nafar professor-o‘qituvchilar faoliyat yuritmoqda. Shundan: 1 nafar fan doktori, professor; 5 nafar fan nomzodi, dotsent; 10 nafar o‘qituvchi.

KAFEDRA MUDIRI

Saidov O‘lmas Raxmatovich,

Filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent v.b.

Telefon: (0370) 712-45-41, faks:712-45-41

E-mail: u.saidov@cspi.uz

KAFEDRANING MAQSADI VA VAZIFALARI

Kafedraning missiyasi: O‘zbek tilining nufuzi va mavqeyini oshirish, o‘zbek tilini o‘qitishda fanlararo integratsiyani ta’minlash.

Maqsadlarimiz:

✔o‘zbek tilini o‘qitish tizimini yanada takomillashtirish, uning ilm-fan tili sifatidagi nufuzini oshirish;

✔o‘zbek tilining zamonaviy axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalariga faol integratsiyalashuvini ta’minlash;

✔o‘zbek tilini o‘rganishni respublika va xorijiy davlatlar miqyosida keng targ‘ib qilish;

✔xalqaro jurnallar, konferensiyalarda maqola va tezislar bilan ishtirok etish orqali o‘zbek tilining xalqaro miqyosdagi mavqeyi va nufuzini oshirish.

O‘QITILADIGAN FANLAR VA O‘QUV DASTURLARI

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi professor-o‘qituvchilari tomonidan 60110700-O‘zbek tili va adabiyoti yo‘nalishi (bakalavriat); 60110800-Ona tili va adabiyoti: qozoq tili va adabiyoti (bakalavriat); 70110701-O‘zbek tili va adabiyoti mutaxassisligi (magistratura); 70110801-Ona tili va adabiyoti: qozoq tili va adabiyot mutaxassisligi (magistratura) bosqichi talabalariga o‘quv mashg‘ulotlari olib boriladi.

60110700-O‘zbek tili va adabiyoti yo‘nalishi (bakalavriat):

Fan nomi va o‘quv dasturi	Bilim sohasi	Ta’lim sohasi
Hozirgi o‘zbek adabiy tili	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
O‘zbek dialektologiyasi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Tilshunoslik asoslari	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Ifodali o‘qish va nutq madaniyati	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Ona tili o‘qitish metodikasi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
O‘zbek tili tarixi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Tilshunoslik nazariyasi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim

70111401– O‘zbek tili va adabiyoti mutaxassisligi (magistratura):

Fan nomi va o‘quv dasturi	Bilim sohasi	Ta’lim sohasi
Amaliy tilshunoslik	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Lingvodidaktika	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim

60110800-Ona tili va adabiyot: qozoq tili va adabiyoti yo‘nalishi (bakalavriat):

Fan nomi va o‘quv dasturi	Bilim sohasi	Ta’lim sohasi
Umumiy tilshunoslik	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Abayshunoslik	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Jahon adabiyoti	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Xalq og‘zaki ijodi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Qozoq adabiyoti tarixi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Hozirgi qozoq adabiy tili	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Qozoq dialektologiyasi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Tilshunoslik asoslari	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Adabiyotshunoslik asoslari	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Qozoq tili va adabiyotini o‘qitish metodikasi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Qozoq tili praktikumi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim

70110801-Ona tili va adabiyot: qozoq tili va adabiyot mutaxassisligi (magistratura):

Fan nomi va o‘quv dasturi	Bilim sohasi	Ta’lim sohasi
Ilmiy tadqiqot metodologiyasi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Kognitiv lingvistika	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Lingvistika nazariyasi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Oliy ta’limda mutaxassislik fanlarni o‘qitish metodikasi	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim
Istiqlol davri qozoq adabiyoti nazariy masalalari	100000 – Ta’lim	110000 – Ta’lim

ILMIY-TADQIQOT YO‘NALISHLARI VA LOYIHALAR

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi ilmiy-tadqiqot faoliyatida bir qator strategik yo‘nalishlar bo‘yicha ish olib bormoqda:

— O‘zbek tilini fanlararo integratsiya asosida o‘qitishni takomillashtirish bo‘yicha: Bunda davlat tilini o‘qitishni takomillashtirishga doir ilmiy tadqiqotlar yaratish, o‘zbek tilining imkoniyatlarini keng targ‘ib qilgan holda bakalavriat, magistratura va doktorantura bosqichlarida o‘zbek tili va adabiyot sohasiga doir malakali mutaxassislar tayyorlash nazarda tutiladi. (Mas’ul: Sh.Muxtarova)

— O‘zbek tilini pedagogik ta’lim innovatsion klasteri asosida o‘qitish bo‘yicha tadqiqotlar: Bunda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 2-iyundagi PQ-289 sonli qarori bilan Gumanitar fanlar fakultetiga biriktirilgan Chirchiq shahridagi 4-, 5-umumta’lim maktablari bilan hamkorlikni takomillashtirish, maktab-laboratoriyalarida ilmiy-tadqiqot natijalari bo‘yicha tajriba-sinov ishlarini amalsha oshirish, fan xususiyatidan kelib chiqqan holda hammualliflikdagi o‘quv-uslubiy qo‘llanmalar ishlab chiqish, professor-o‘qituvchilar va maktablar o‘qituvchilari bilan hamkorlikda Web of Science va Scopus bazasiga kirgan jurnallardagi nashrlar sonini oshirish nazarda tutiladi. (Masullar: X.Gulymova, I.Abdirimova, G.Temirova)

— Bo‘lajak qozoq tili va adabiyoti o‘qituvchilarida lingvomadaniy kompetentlikni takomillashtirish bo‘yicha tadqiqotlar: qozoq tili va adadiyoti yo‘nalishida lingvokultrologiya, kognitiv tilshunoslik muammolari kognitiv va pragmatik nuqtayi nazardan tahlillar olib borilmoqda (Mas’ullar: U.Baykabilov, D.Duysabayeva, J.Bayzakov, N.Jarasbayev).

— Umumiy oʻrta ta’lim maktablari 5-7-sinf ona tili va adabiyot darsliklarini lingvistik ekspertiza qilish metodikasi: Talabalarning kommunikativ va ijodiy ko‘nikmalarini shakllantirishga qaratilgan tadqiqotlar kafedraning muhim ustuvor yo‘nalishlaridan biri bo‘lib kelmoqda. Dars jarayonida innovatsion va ijodiy yondashuvlarni qo‘llash orqali talabalarda mustaqil fikrlash ko‘nikmalari rivojlantirilmoqda. Mas’ullar: (R.Xayrullayeva, N.Shayislamov, N.Murodova).

Mazkur yo‘nalishlar kafedraning ilmiy-tadqiqot salohiyatini yuksaltirishga va yangi zamonaviy metodologiyalarni rivojlantirishga xizmat qilmoqda.

Kafedra ilmiy tadqiqot faoliyatining 2023-yil bo‘yicha natijalari hisoboti

Kafedra ilmiy tadqiqot faoliyatining 2024-yil bo‘yicha natijalari hisoboti

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi tarkibi

Ravshanxo‘ja Rasulov

f.f.d. professor

Gulyamova Xolida

dotsent

x.gulyamova@cspi.uz

Google Scholar

Mo‘ydinov Qodirjon Abdurasuloich

f.f.f.d. (PhD)

dotsent v.b.

q.moydinov@cspi.uz

Google Scholar

ORCID

Baykabilov Userbay Alimxanovich

dotsent v.b.

Abdirimova Intizor Kamilovna

p.f.f.d. (PhD),

dotsent v.b.

i.abdirimova@cspi.uz

scholar.google

orcid

Duysabayeva Dilbar Uskanovna

Dotsent

d.duysabayeva@cspi.uz

Google Scholar

ORCID

Bayzakov Jandos Abduazimovich

f.f.f.d. (PhD),

O‘qituvchi

j.bayzakov@cspi.uz

Google Scholar

Muxtarova Shaxnoza Mashrabovna

O‘qituvchi

Scopus

Murodova Firuza Abdujalolovna

O‘qituvchi

Komilova Gulmira Temirovna

O‘qituvchi

Jarasbayev Nurkeldi Abdurashiq o‘g‘li

O‘qituvchi

Xayrullayeva Ra’no Luqmon qizi

O‘qituvchi

r.xayrullayeva@cspi.uz

Google Scholar

ORCID

Web of Sciense

Muratova Nafisa Baxtiyarovna

O‘qituvchi

n.muratova@cspi.uz

Google Scholar

ORCID

Shayxislamov Nursulton Zamon o‘g‘li

O‘qituvchi

n.shayxislamov@cspi.uz

Google Scholar

ORCID

Web of Sciense

Sanoyea Nodira Erkin qizi

O‘qituvchi

n.sanoyeva@cspi.uz

Google Scholar

ILMIY-METODIK MARKAZ

Kafedra qoshida “O‘zbek tilini pedagogik ta’lim innovatsion klasteri asosida o‘qitish” nomli ilmiy-metodik markazi faoliyati yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, ushbu markaz o‘zbek tili o‘qitish metodikasi yo‘nalishida tadqiqotlar olib borishga, ilg‘or pedagogik texnologiyalarni amaliyotga tatbiq etishga hamda talabalarning bilimini oshirishga qaratilgan. Markaz doirasida ilmiy seminarlar, tajriba almashish dasturlari, innovatsion loyihalar amalga oshirilmoqda. Shuningdek, o‘qituvchilar va tadqiqotchilar uchun ilmiy-metodik qo‘llanmalar ishlab chiqish, turli grant loyihalarida ishtirok etish ham markazning asosiy faoliyat yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi.

2024-yilda o‘tkazilgan ilmiy seminarlar haqida ma’lumot
B.T.Suyunovning “Ilmıy tadqiqot olib borishning nazariy va amaliy asoslari” mavzusida o‘tkazgan imliy seminari	O‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘qituvchilari Sh.M.Muxtarova, G.T.Komilovalar tomonidan "Yoshlarga zamonaviy kasb-hunar o‘rgatish - ta‘lim sohasining muhim yo‘nalishi" mavzusida ilmiy-amaliy seminar
Q.A.Mo‘ydinovning “Soha tili leksikasini o‘rganish muammolari” mavzusida o‘tkazgan ilmiy seminari	O‘zbek tilshunosligi kafedrasi o'qituvchisi G.T.Komilova tomonidan “Ona tili va adabiyot yo'nalishida Milliy sertifikat spetifikatsiyasi bilan tanishish” mavzusida seminar
O‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘tuvchilari X.Gulyamova, I.Abdirimova, Sh.Muxtarovalar tomonidan “Ona tilini o‘qitishda xalqaro tajribalarni amaliyotga tatbiqi” mavzusida ilmiy-metodik seminar	O‘zbek tilshunosligi kafedrasi dotsenti, filologiya fanlari doktori B.T.Suyunov, o‘qituvchilar Sh.M.Muxtarova, G.T.Komilova tomonidan “Maktabda bir kun” loyihasi doirasida seminar

KAFEDRANING TA’LIM SIFATI VA BAHOLASH TIZIMI

Ta’lim sifati nazorati

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi ta’lim sifati nazoratini oshirish bo‘yicha ichki va tashqi monitoring tizimlariga tayanadi:

Tashqi monitoring

Universitetning Ta’lim sifatini nazorat qilish bo‘yicha ishchi guruhi platformasi orqali ta’lim sifati muntazam tahlil qilinadi.

Gumanitar fanlar fakulteti tarkibidagi Ta’lim sifatini nazorat qilish komissiyasi doimiy ravishda baholash tizimi va ta’lim jarayonini kuzatib boradi.

Ichki monitoring

Kafedraning ichki nazorati katta o‘qituvchi Sh.Muxtarova tomonidan olib boriladi.

Kafedra yig‘ilishlarida doimiy hisobotlar taqdim etilib, ta’lim jarayonidagi kamchiliklar va takomillashtirish choralari muhokama qilinadi.

Baholash tizimi

Talabalarni baholash tizimi kafedraning o‘quv dasturlarida batafsil yoritilgan bo‘lib, baholash jarayoni kredit-modul tizimi asosida amalga oshiriladi.

Oraliq baholash: oraliq nazoratlar asosiy ko‘nikmalar (yozma ishlar, test, esse yaratish, insho yozish, referat tayyorlash, og‘zaki) bo‘yicha baholanadi.

Oraliq nazorat savollari namunasi

Yakuniy baholash: yakuniy nazorat asosiy ko‘nikmalar (yozma ishlar, test, og‘zaki) bo‘yicha baholanadi.

Yakuniy nazorat savollari namunasi

Talabalar fikr-mulohazalari va qayta aloqa tizimi

Kafedrada talabalar fikrini tinglash va baholash jarayonining shaffofligini ta’minlash maqsadida qayta aloqa mexanizmi yo‘lga qo‘yilgan.

Apellyatsiya jarayoni: yakuniy nazorat natijalari e’lon qilingandan so‘ng 24 soat ichida, talabalar kafedraning apellyatsiya komissiyasiga murojaat qilish imkoniyatiga ega. Bu jarayon baholash jarayonida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan noaniqliklarni bartaraf etish va talabalar fikrini inobatga olishga xizmat qiladi.

Doimiy fikr-mulohazalar: talabalarning ta’lim sifati bo‘yicha fikrlarini to‘plash uchun so‘rovnomalar va tahliliy hisobotlar muntazam o‘tkaziladi. Ushbu natijalar asosida o‘quv jarayonini yanada takomillashtirishga qaratilgan chora-tadbirlar ishlab chiqiladi.

HAMKORLIK ALOQALARI

O‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘zbek tili ta’limi sifatini oshirish, zamonaviy pedagogik metodlarni rivojlantirish hamda maktab o‘quvchilari va kasb-hunar ta’limi o‘quvchilariga qo‘shimcha bilim berish maqsadida mahalliy hamkorlik aloqalarini rivojlantirib kelmoqda. Ushbu yo‘nalishda Toshkent viloyati umumiy o‘rta ta’lim maktablari hamda Parkent tumani ixtisoslashtirilgan maktabi bilan hamkorlik yo‘lga qo‘yilgan.

Oflayn va onlayn seminarlar: Kafedra o‘qituvchilari tomonidan o‘qituvchilar va o‘quvchilar uchun doimiy ravishda seminarlar va mahorat darslari tashkil etilmoqda. Bu tadbirlar zamonaviy lingvodidaktik yondashuvlarni targ‘ib qilish, o‘zbek tilini o‘qitishning innovatsion metodlarini amaliyotga tatbiq etish hamda ta’lim sifatini oshirishga qaratilgan.
Metodik ko‘mak va tajriba almashish: Hamkor maktablarda ona tili o‘qitish metodikasi bo‘yicha maslahat va treninglar muntazam tashkil etilib, maktab o‘qituvchilarning malakasini oshirish, milliy sertifikat olish uchun metodik yordam hamda ularning bilimlarini rivojlantirishga hissa qo‘shilmoqda.
O‘quvchilarning tayanch va fanga oid kompetensiyalarini rivojlantirish: Hamkorlik doirasida ona tili va adabiyot fani bo‘yicha mahorat darslari va amaliy mashg‘ulotlar olib borilib, o‘quvchilarning fanga oid kompetensiyalarini rivojlantirish, ularga xalqaro baholash tizimlariga tayyorgarlik ko‘rish bo‘yicha tavsiyalar berilmoqda.

Kafedra mahalliy hamkorlikni yanada kengaytirish hamda ta’limning ilg‘or usullarini ta’lim jarayoniga integratsiya qilish maqsadida yangi loyihalar va tadbirlarni amalga oshirishni rejalashtirmoqda.

(Ahmad Yassaviy nomidagi xalqaro qozoq-turk universiteti va Muxtor Auezov nomidagi Janubiy Qozog‘iston universiteti, Qozog‘iston)

Ushbu universitetlar bilan hamkorlik aloqalari doirasida ikki tomonlama shartnoma imzolangan.

Kafedra ushbu xalqaro universitetlar bilan hamkorlik aloqalarini yo‘lga qo‘ygan bo‘lib, professor-o‘qituvchilar muntazam ravishda ilmiy va akademik tajriba almashish dasturlarida ishtirok etib kelmoqda.

Hamkorlik doirasida xorijiy professor-o‘qituvchilar ishtirokida mahorat darslari va seminarlar tashkil etilmoqda.

TALABALAR AKADEMIYASI FAOLIYATI

Gumanitar fanlar fakultetida tashkil qilingan Talabalar akademiyasida O‘zbek tilshunosligi kafedrasi kunida “Pedagogik mahorat”, “Ilmiy tadqiqot”, “Yosh manbashunoslar”, “Tarjima”, “Ijodiyot”, “MEDIA GROUP” kabi klublar faoliyat ko‘rsatib kelmoqda. Klublar faoliyati doirasida kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan talabalar ishtirokida turli debatlar, tanlovlar va seminarlar o‘tkazilib, o‘rganlayotgan bilimlarni real muhitda rivojlantirish imkoniyati yaratilmoqda.

TALABALAR AKADEMIYASI FAOLIYATIDAN

Kafedrada talabalar bilan individual ta’lim sharoitida ishlash faoliyati ham yuqori saviyada tashkil etilgan. Bunda talabalar o‘z ilmiy izlanishlarini boshlash, kafedra professor-o‘qituvchilari bilan ilmiy ishlarda hamkorlik qilish, ilmiy maqola yozish, “ustoz-shogird”, “talaba-talabaga ustoz”, “talaba-talabaga shogird” kabi yo‘nalishlarda faol ishlab kelmoqdalar.

INDIVIDUAL TA’LIM TAQDIMOTI

Ilmiy faoliyatga yo‘naltirish

Kafedra professor-o‘qituvchilari talabalar va tadqiqotchilarni ilmiy faoliyatga yo‘naltirish bo‘yicha individual ta’lim muhitida ishlash uchun maxsus ilmiy planshetlar ishlab chiqqan.

Talabalar o‘z ilmiy maqolalari, tadqiqot ishlari va innovatsion g‘oyalari bilan ilmiy konferensiyalar va loyihalarda ishtirok etishlari mumkin.

TALABALAR VA TADQIQOTCHILARNI ILMIY FAOLIYATGA YO‘NALTIRISH

Ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar

Kafedra qoshida turli ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar yuqori saviyada otkazilib kelinmoqda.Shu bilan birga talabalarni qo‘llab-quvvatlash maqsadida turli tanlov va loyihalar yo‘lga qo‘yilgan.

“Jahon minbarida yangragan tilim” – til bayramiga bag‘ishlangan ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar o‘n kunligi (dekada);
“Til- millat ko‘zgusi” – umumta’lim maktablarida o‘tkazilgan tadbir;
“Navro‘z bayramining jamiyat ijtimoiy hayotidagi o'rni” – talabalar turar joyida o‘tkazilgan tadbir;
Milliy bayramlar va qadriyatlar asosidagi tadbirlar.

Ushbu tadbirlar orqali talabalar ijtimoiy va madaniy faolligini oshirish, til ko‘nikmalarini mustahkamlash va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish imkoniga ega bo‘ladilar.

KAFEDRA STATISTIKASI VA NATIJALARI